Top 12 provinciale musea

Elk van de twaalf Nederlandse provinciën kent haar eigen geschiedenis. Vaak is er in de provinciehoofdstad een museum gewijd aan kunst en de geschiedenis van het gebied. De één is gevestigd in een monumentaal pand, de ander in een hypermodern gebouw. In deze lijst, het is natuurlijk een top 12, vind je alle provinciale musea die Nederland te bieden heeft! Zo kun je op zoek naar hét museum van jouw woonplaats of naar een museum dat juist ver van jou af staat. Iedere provincie heeft haar eigen tradities en gebruiken. Kom er achter welk museum voor jou echt een must is! 

1. Drents Museum | Assen

In het stadje Assen is het Drents Museum gevestigd. Als je aan komt lopen bij de ingang oogt het als een historisch complex, maar eenmaal binnen ga je met een roltrap een kelder in tot een heel nieuw gebouw. Het museum beschikt over een enorme collectie van meer dan 90.000 objecten. Een van de topstukken van het museum is het veenlijk van het meisje van Yde. Naast informatie over de geschiedenis van de provincie Drenthe, is er veel moderne kunst te vinden, zelfs een werk van Vincent van Gogh! Voor kinderen is er ook genoeg te doen, het grootste poppenhuis van Nederland geeft je een inkijkje in het leven van welgestelden in de 18e eeuw.

2. Het Noordbrabants Museum | Den Bosch

Wie aan kunst uit Den Bosch denkt, denkt wellicht ook aan Jheronimus Bosch, beter bekend als Jeroen Bosch. Deze kunstenaar leefde rond 1500 en was in zijn kunst de tijd ver vooruit. Natuurlijk is zijn werk in het Noordbrabants Museum te bewonderen! Het Noordbrabants Museum verzamelt objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met de kunst, geschiedenis en cultuur van Noord-Brabant en de Zuidelijke Nederlanden. Het museum beschikt naast Jeroen Bosch ook over grote namen als Vincent van Gogh en de familie Bruegel.

3. Limburgs Museum | Venlo

In een modern gebouw middenin Venlo is het Limburgs Museum gevestigd. Hier komt de geschiedenis van de jonge provincie aan bod en worden verhalen van Limburgers verteld. De veelzijdige collectie bestaat uit archeologische vondsten, gebruiksvoorwerpen, kunst en andere objecten die te maken hebben met Limburg. Wanneer de musea weer open gaan, is er een tentoonstelling te zien over de Maas. De expositie ‘Van Daar & Van Hier’ geeft een podium aan Limburgers met Molukse en Indische roots die hun familiegeschiedenis onderzoeken. Vanaf oktober is de tentoonstelling ‘De vergeten prinsessen van Thorn’ te bewonderen.

4. Centraal Museum | Utrecht 

Het Centraal Museum in Utrecht heeft een erg gevarieerd kunstaanbod. Denk aan moderne en hedendaagse kunst, mode en kostuums, design, sieraden en beeldhouwkunst. Het Utrechtse Schip, een unieke opgraving van meer dan 1000 jaar oud, is ook in het museum te vinden. Verder is er extra aandacht voor kunstenaars die afkomstig zijn uit Utrecht, zoals de Utrechtse caravaggisten en Utrechtse surrealisten. Daarnaast behoren het Nijntje Museum en het Rietveld Schröderhuis ook tot het Centraal Museum.

5. Fries Museum | Leeuwarden

Friesland is een bijzondere provincie, het heeft als enige een echte officiële taal. Het Fries Museum in Leeuwarden heeft de Friese cultuur hoog in het vaandel staan. De collectie van het museum is bedoeld om de cultuur en geschiedenis van Friesland te bewaren, te leren begrijpen en aan het publiek te tonen. Bewonder het zwaard van Grutte Pier, de bustehouder van de exotische danseres Mata Hari of leer alles over de Tweede Wereldoorlog in Friesland in het Fries Verzetsmuseum, onderdeel van Fries Museum.

6. Groninger Museum | Groningen

Het Groninger Museum steekt er wat het gebouw betreft erg tussen alle provinciale musea uit. Dit postmoderne gebouw is het huis van een museum waar plek is voor schilderkunst, ontwerp, fotografie, mode, installaties, toegepaste kunst en archeologie. Voordat de musea sloten wegens de coronamaatregelen, was er in het Groninger Museum en tentoonstelling over The Rolling Stones te vinden. Deze zal helaas pas in 2023 terugkeren. Mocht je nog niet kunnen wachten, bezoek dan de website van het museum voor de online tentoonstelling!

7. Zeeuws Museum | Middelburg

In een prachtige voormalige abdij is het Zeeuws Museum gevestigd. Het Zeeuws Museum toont bekende en minder bekende hedendaagse schilderkunst. Verder maken mode- en streekdracht, archeologische en natuurhistorische voorwerpen onderdeel uit van de collectie. In het museum hangen de wereldberoemde wandtapijten met de zeeslagen van de Zeeuwen tegen de Spanjaarden tijdens de Tachtig Jarige oorlog. Ben je benieuwd naar de lange geschiedenis van deze provincie? Het Zeeuws Museum is meer dan één bezoekje waard!

8. Museum de Fundatie | Zwolle 

Hét museum van de provinciehoofdstad van Overijssel is Museum de Fundatie. Het museum huist in een neoclassicistisch gebouw met een moderne toevoeging. Is het nu een oog, een ei, een wolk? Men is er nog niet over uit. De expositieruimte binnenin is echter prachtig en je hebt een mooi uitkijkje over de stad en de Peperbus (de toren van Zwolle).  De collectie van ruim 11.000 objecten is opgebouwd uit een aantal, voornamelijk particuliere, verzamelingen. Er hangt onder andere kunst van Karel Appel en Piet Mondriaan en zelfs werk van de wereldberoemde Engelse kunstenaar William Turner!

9. Oneindig Noord-Holland | Haarlem 

Noord-Holland barst van de musea. Er is echter niet een museum eenduidig gewijd aan Noord-Holland. Bij het platform van Oneindig Noord-Holland kun je meer dan genoeg te weten komen over alles wat er zich in de provincie afspeelt! Informatie over de nieuwste activiteiten, tentoonstellingen, video’s en andere cultuur gerelateerde dingen. Vanuit je luie stoel kun je inzoomen op een kaart van Nederland en ontdekken wat er precies bij jou in de buurt te zien is. Ben je in Haarlem? Dan kun je bijvoorbeeld langs het voormalige huis van kunstenares Judith Leyster (1609-1660) lopen. Check de website voor meer informatie! Oneindig Noord-Holland is onderdeel van het Noord-Hollands Archief.

10. Gelders Geologisch Museum | Velp

De geschiedenis van de aarde en alle processen die erbij komen kijken, zijn te beleven in het Gelders Geologisch Museum. De geologie van de provincie Gelderland wordt in dit museum uitgelicht aan de hand van mineralen, gesteenten en fossielen. Daarnaast beschikt het museum over een bibliotheek. Het museum organiseert af en toe leuke activiteiten voor kinderen, zoals stenen slijpen en kraken.

11. Batavialand | Lelystad

We kennen Flevoland ongetwijfeld als de allerjongste provincie van het land. Vandaar dat er nog niet zoveel musea te vinden zijn. Batavialand in Lelystad draagt bij aan het vertellen van het verhaal van de geschiedenis van Flevoland. In Batavialand reis je door een geschiedenis die zo’n 7000 jaar geleden begon. Het pronkstuk van het museum is ‘De Batavia’, een VOC-schip. Je komt er van alles te weten over de scheepvaart en de geschiedenis van de inpoldering van de provincie.

12. Archeologiehuis | Alphen aan den Rijn

Voor Zuid-Holland geldt ook dat er enorm veel musea in de provincie te vinden zijn. Denk aan grote namen als het Mauritshuis en Rijksmuseum van Oudheden. Voor deze lijst hebben wij gekozen voor het Archeologiehuis dat op het terrein van Archeon is gevestigd. Het Archeologiehuis Zuid-Holland toont de bezoeker op unieke wijze een overzicht van de rijke geschiedenis van de provincie Zuid-Holland middels een breed scala aan archeologische vondsten, nieuwe media en opdrachttafels. In dit museum wordt teruggegaan tot de tijd dat Alphen aan den Rijn aan de Limes, de grens van het Romeinse Rijk, lag. Leer meer over dit Romeinse verleden en nog veel meer in het Archeologiehuis!

Musea zijn vaak alleen om naar in het oog springende kunst te kijken. Sommige musea zijn anders. Daar kun je proefjes doen en zelf ontdekken. De redactie van MuseumTV heeft een lijst samengesteld van musea waar de wetenschap centraal staat, in welke vorm dan ook! Van sterrenkunde tot biologie en van het menselijk lichaam tot water. Deze musea hebben allemaal veel diepgang, maar zijn ook juist heel leuk om met kinderen te bezoeken die graag dingen zelf willen ontdekken. 

1. Continium Discovery Museum | Kerkrade 

In het Continium Discovery Center kom je van alles te weten over de wetenschap, op een uitdagende en speelse manier. De wereld om je heen begrijpen is nog nooit zo leuk geweest! Loop door de interessante vaste opstelling, laat je verrassen door experimenten en doe zelf mee in het Science Lab. Daarnaast worden er ook 3D films getoond in het bioscoopgedeelte van het museum. Tot slot is er ook een heuse schatkamer in het museum te vinden. Wat daar allemaal te zien is, mag je zelf gaan meemaken.

2. Koninklijk Eise Eisinga Planetarium | Franeker

Voor het kinderwetje van Van Houten in 1874 was het heel normaal om op 12-jarige leeftijd al aan het werk te gaan. Sommige kinderen gingen alleen naar de lagere school, tegenwoordig de basisschool. Eise Eisinga was zo’n jongen. Hij ging hetzelfde vak als zijn vader leren, maar hij was eigenwijs en zette zijn eigen interesses voort. Wanneer het einde der tijden wordt voorspeld, wil Eisinga met een tegenargument komen en bouwt hij een planetarium in zijn woonkamer. Koninklijk Eise Eisinga Planetarium is het oudste nog werkende planetarium ter wereld! Dit bijzondere stuk erfgoed is nog steeds te bewonderen in Franeker.

3. Nederlands Watermuseum | Arnhem

Water, je ontkomt er bijna niet aan in ons land. Als Nederlanders kennen we een lange strijd met het water en is het belangrijk om de zee en rivieren goed onder controle te hebben. Hiervoor is veel kennis van water nodig en de techniek die erbij komt kijken. In het Nederlands Watermuseum is een echt doe-museum waar je meer te weten komt over alles wat men met water kan doen. Het museum omschrijft zichzelf als een spetterend dagje uit voor het hele gezin!

4. Universiteitsmuseum Groningen

Waar is wetenschap nu beter te vinden dan bij een universiteit? In Groningen heeft de Rijksuniversiteit een grote collectie opgebouwd die te maken heeft met natuur, cultuur en wetenschap. Zo kom je in het Universiteitsmuseum meer te weten over wie Aletta Jacobs was en zie je allemaal aparte objecten op sterk water. Het museum is ook enorm interessant om te bezoeken met schoolklassen.

5. Naturalis Biodiversity Center | Leiden

Maar liefst 42 miljoen planten, dieren, fossielen en stenen, daar bestaat de collectie van Naturalis uit. Daarmee is het museum niet meer weg te denken op het gebied van biodiversiteit. Met wetenschappelijk onderzoek dragen zij bij aan het behoud van de rijke variatie van de natuur. De collectie van het museum staat zelfs in de top vijf van natuurhistorische musea ter wereld! Kortom, ben jij op zoek naar een leerzaam en groen dagje uit? Bij Naturalis zal je je zeker niet vervelen!

6.  Nemo Science Museum | Amsterdam

Wie kent NEMO Science Museum nu niet? Het is bijna het standaard dagje uit geworden voor jonge gezinnen of opa’s en oma’s met kleinkinderen. Maar het museum gaat zeker met haar tijd mee en blijft iedere bezoeker prikkelen! Het museum breekt echt met de standaard die heerst voor musea, hun motto is dan ook ‘Hands On!’. Ervaar het zelf en breng het museum een bezoek of bezoek alvast de website voor online experimenten.

7. CORPUS | Oegstgeest

Bij CORPUS beleef je het menselijk lichaam groter dan levensgroot! Het 35 meter hoge lichaam geeft je een uniek kijkje van hoe alles in ons lichaam functioneert. Een bezoek aan CORPUS biedt je een ‘reis door de mens’ van 55 minuten, gevolgd door interactieve spelletjes en proefjes en is daarmee een educatief dagje uit!

8. Space Expo | Noordwijk

Over de wetenschap achter ons sterrenstelsel kun je in het Eise Eisinga Planetarium al veel leren. De daadwerkelijke geschiedenis en wetenschap die bij de ruimtevaart komt kijken, is op een spectaculaire manier zichtbaar in de Space Expo. Van ruimtepakken tot raketonderdelen. Wil jij ervaren wat Andre Kuipers zo aantrok aan het niet-aardse? Ga mee op missie in het museum!

9. Sonnenborgh | Utrecht

Je hebt tijdens de lessen aardrijkskunde op de middelbare school vast wel over Buys Ballot gehoord. Deze Nederlandse natuurkundige besloot anderhalve eeuw geleden dat er een sterrenwacht en weerkundig instituut in Utrecht moest komen. Sterrenwacht Sonnenborgh is gevestigd op een bastion dat onderdeel was van een historisch verdedigingswerk afkomstig uit de 16e eeuw. Je zou dus kunnen stellen dat wetenschap en historie in dit museum op een unieke manier samenkomen. Ervaar het zelf!

10. Sterrenwacht Limburg | Brunssum

De door de wereldberoemde Nederlandse astronaut Wubbo Ockels geopende Sterrenwacht in Limburg, geeft je de kans om zelf het heelal te ontdekken. Door een aantal telescopen, waaronder een professionele heliostaat, zijn vaak veel planeten te bezichtigen. Het museum is iedere vrijdagavond geopend, weer of geen weer! Wegens de coronamaatregelen is het museum nu bezig met het maken van livestreams van beelden van de sterrenhemel. Houd de website van de sterrenwacht in de gaten voor precieze data!

Tegenwoordig bestellen we bijna alles via internet en denken we misschien nog weinig echt zelf na. Gelukkig zijn er nog steeds mensen die graag met hun handen werken en dat is ook enorm belangrijk. Een eeuw geleden waren ambachten veel meer aanwezig in het dagelijks leven van de mens. Het is daarom erg leuk om daar meer over te weten te komen! Houd jij van met je handen werken en ben je creatief? De redactie van MuseumTV heeft een tiental musea waar ambachten centraal staan voor je op een rijtje gezet. 

1. Nationaal Vlechtmuseum | Noordwolde

In dit bijzondere museum gaat het om het unieke verhaal van het vlechten in Noordwolde en omstreken. Hier worden manden gevlochten met allerlei natuurlijke materialen zoals wilgentenen, rietstengels en stro. Dit mandenmaken is een eeuwen oud ambacht, maar het museum besteed ook aandacht aan moderne vormgevers van manden en soortgelijke producten zoals Jan des Bouvrie.

2. Nationaal Glasmuseum | Leerdam 

Het Nationale Glasmuseum is het enige museum in het land dat gespecialiseerd is in glas. Dit maakt dit museum uniek! Er zijn altijd verschillende tentoonstellingen te zien in deze glazen schatkamer van Nederland. Daarnaast bezit het museum ook over een permanente collectie en een eigen glasblazerij waar je kan zien hoe de kunstwerken gemaakt worden.

3. Museum Buurderij de Lage Hof | Overasselt

Gevestigd in een monumentale herenboerderij, waar in vroeger tijden het kantoor van de Boerenleenbank zat, ligt een heus museum. In de karakteristieke schuren herbergen oude machines en gereedschappen van boeren en ambachtslui. En vergeet het ‘bakhuus’ met de steenoven niet. In 2019 is daar nog een smederij bijgekomen en in 2020 is een karnhuisje afgebouwd.

4. Zuiderzeemuseum | Enkhuizen

Het Zuiderzeemuseum is een openlucht museum dat gericht is op het heden, verleden, en de toekomst van het IJsselmeergebied. Wat dit museum zo bijzonder maakt is dat de verschillende gebouwen met historische waarden een bewoonbaar dorp maken waar in alle levensbehoeften wordt voorzien. In dit dorp is het goed te zien hoe er in het begin van de 20^ste eeuw gewerkt en geleefd werd.

5. Nederlands Openluchtmuseum | Arnhem

Het Nederlands Openluchtmuseum bestaat al sinds 1912. Het museum heeft, naast een verzameling van authentieke gebouwen, een permanente collectie van historische voorwerpen die is opgebouwd door meer dan 100 jaar verzamelwerk. Er zijn ook veel activiteiten te beleven zoals een rit in de tram, naar het kindererf gaan, concerten, speurtochten en nog veel meer.

6. Het Frensenhoes | Meppen

In museum het Frensenhoes leert de bezoeker hoe er vroeger ambachtelijk werd gewerkt. Het museum is gevestigd in de oude werkplaats van Jan Frensen, een meester timmer- en wagenmaker. Frensen werd in de negentiende eeuw geboren als een boerenzoon, maar had al vroeg de droom om timmerman te worden. Deze droom is werkelijkheid geworden en deze verwezenlijking van zijn droom is nog steeds te bewonderen in museum Het Frensenhoes. Misschien maakt een bezoek aan deze authentieke timmerwerkplaats en zoutzagerij ook wel iets in jou los!

7. Oude Ambachten & Speelgoed Museum | Terschuur

Wil je in één keer kennismaken met veel verschillende ambachten? Dan ben je bij Oude Ambachten & Speelgoed Museum aan het juiste adres! In het museum zijn 160 ambachten te zien, elke in een authentiek ingericht kamertje. Het unieke aan dit museum is dat je sommige ambachten live kunt meemaken.

8. Ambachtelijk Streekmuseum ’t Steenhuus | Niebert

In museum ’t Steenhuus vind je, naast algemene informatie en objecten over ambachten, twee vaste exposities die over ambachten gaan. De een gaat over het bakkersvak en de ander over de schildersambacht. Het museum is gevestigd in een steenhuis, de enige die is overgebleven in de provincie Groningen. Een steenhuis is een overblijfsel van de adel die in de Middeleeuwen behoefte had aan veilige behuizing.

9. Ambachtelijke zagerij en klompenmakerij museum | Etten-Leur

Altijd al benieuwd geweest naar hoe klompen gemaakt worden? In de ambachtelijke zagerij en klompenmakerij museum maak je het proces van boom tot klomp mee. Het museum is open op afspraak. Kom je met een grote groep? Maak dan van tevoren een afspraak en woon een van de demonstraties bij waarbij je meer te weten komt over de zagerij en klompenmakerij! Daarnaast is er ook nog een woonhuis nagebouwd zoals het er rond 1900 uit zou moeten hebben gezien.

10. Smederijmuseum | Nieuwkoop

Tot slot zijn we bij het smederijmuseum aanbeland. Dit museum laat zien hoe het leven er in de negentiende eeuw aan toe ging. De vele smederijen aan huis in Nieuwkoop werden een belangrijke inkomstenbron voor het dorp. Tijdens een rondleiding kun je meemaken hoe het ambacht smeden in zijn werk gaat.

Weet jij precies wat er met Pasen gebeurde? Of haal jij juist alle christelijke feestdagen door elkaar? Wij hebben een toplijst samengesteld van musea waar het christendom centraal staat! Het christendom en kunst zijn bijna onlosmakelijk met elkaar verbonden. Deze religie was lange tijd de grootste levensovertuiging in West-Europa. Dit heeft vele sporen nagelaten. Tegenwoordig zijn veel van onze normen en waarden gebaseerd op de Bijbel. Misschien ben je zelf christen of ben je gewoonweg geïnteresseerd in alles wat er bij het geloof kwam en komt kijken. In onderstaande musea wordt het christendom op verschillende manieren tentoongesteld. 

1. Museum Catharijneconvent | Utrecht

Museum Catharijneconvent is een rijksmuseum voor religieuze kunst. Het beschikt over een collectie historische objecten van de vroege middeleeuwen tot nu. Deze objecten hebben vaak te maken met de mis, denk bijvoorbeeld aan altaarstukken, kelken, kleding en sieraden, maar er zijn ook enorm veel schilderijen te bewonderen. Het museum bevindt zich in een bijzonder gebouw, namelijk is het voormalige klooster Catharijneconvent. Wil je in één keer ondergedompeld worden in de geschiedenis van het christendom? Dan ben je bij Museum Catharijneconvent aan het juist adres. Vanaf juni is er een tentoonstelling gewijd aan Maria Magdalena. Als je nog niet kan wachten op de opening van de musea, kun je ook terecht op de website voor de tentoonstelling ‘Museum aan Huis’.

2. Museum Ons´ Lieve Heer op Solder | Amsterdam

Tijdens de Reformatie mochten katholieken in de Nederlanden geen eigen missen houden. Het protestantisme was destijds de leidende religie. Tot er godsdienstvrijheid kwam, moesten katholieken hun mis in het geheim houden. Dit deden zij onder andere in een schuilkerk op de zolder van een grachtenpand aan de Oudezijds Voorburgwal in Amsterdam. Dit is natuurlijk een enorm bijzondere plek om te kunnen bezoeken. Naast de openstelling van de schuilkerk, worden er in Museum Ons’ Lieve Heer op Solder verschillende wisseltentoonstellingen gehouden.

3. Museum Krona | Uden

Museum Krona beschikt over een grote collectie religieuze kunst uit de verzameling van het bisdom Den Bosch. Het museum is te vinden in het complex van de Birgittijnse Abdij Maria Refugie. Er wonen nog steeds zusters in het complex. In Museum Krona staan drie K’s centraal, namelijk kunst, klooster en kruidentuin. Tot voor kort leefden de zusters van de opbrengsten van hun kruidentuin. Tegenwoordig bevinden zich in de tuin steeds vaker kruiden die iets met het geloof te maken hebben of een symbolische betekenis hebben in de beeldende kunst. De kunst in het museum en de tuin worden zo met elkaar in verband gebracht. De unieke combinatie van een klooster met inwonende zusters, een prachtige tuin en een grote verzameling aan religieuze kunst, maakt Museum Krona zeker een bezoek waard!

4. Bijbels Museum | Verschillende locaties

Het Bijbels Museum kwam voort uit een verzameling van een negentiende-eeuwse dominee. Per 1 juli 2020 sloot de vaste locatie in Amsterdam, maar het Bijbels Museum opent in samenwerking met verschillende locaties nieuwe tentoonstellingen. De tentoonstellingen zullen plaats gaan vinden in kloosters, kerken of andere musea. Zo leeft het museum toch nog voort in de reizende tentoonstellingen. Het doel van het museum is relevante verhalen delen met een zo groot mogelijk publiek. Deze verhalen hebben te maken met zingeving en er is altijd een relatie met de Bijbel.

5. Museum Orientalis | Heilig Landstichting

In Museumpark Orientalis wordt aandacht besteed aan zowel het christendom als het jodendom en de islam. Het museum is opgezet als museum van het Bijbelverhaal, maar tegenwoordig is het veel meer! Je leert er op een leuke manier culturen en religies ontdekken. Het unieke aan dit openluchtmuseum is het feit dat er op het 30 hectaren grote park maar liefst dertien Rijksmonumenten staan! Zo leer je bijvoorbeeld over de opkomst van het christendom in het nagebouwde Romeinse dorp.

Een museumbezoek is vaak niet compleet zonder een bezoek aan het bijbehorende restaurant of café. Zo lang de musea én restaurants nog gesloten zijn, kun je thuis wel alvast op onderzoek uit welk museumrestaurant je na de opening zo snel mogelijk wil bezoeken. Houd je meer van luxe of van een speciale ambiance? In deze top vijf musea met bijzondere restaurants zit voor ieder wat wils! Beleef thuis alvast wat voorpret en bekijk de menukaarten online. Wij hebben er in ieder geval vertrouwen in dat er komende zomer weer op terrasjes gezeten kan worden. Mocht je nu al trek hebben gekregen, sommige van de restaurants zijn open voor bezorging of afhaal! 

1. EYE Filmmuseum | Amsterdam 

Het EYE Filmmuseum restaurant is gevestigd op een prachtige plek. Tijdens het eten heb je uitzicht over het IJ en kun je enorm ver kijken. Niet alleen dit panoramische uitzicht is bijzonder, er is een uitgebreide menukaart. Naast heerlijke taartjes en dranken, beschikt het restaurant over een aantal vlees, vis en vegetarische gerechten. Wil je een lekker eten en een mooie plek om te zitten? Dan ben je bij het EYE aan het juiste adres.

2. Museum de Buitenplaats | Eelde 

In het café van museum de buitenplaats kan je huisgemaakte gerechten krijgen die gemaakt worden met ingrediënten uit hun eigen moestuin, kruidentuin of zelfs uit de historische Appelhof. De menukaart wordt vaak aangepast op het seizoen of op een nieuwe tentoonstelling. Het speciale aan dit museumcafé is dat het regelmatig ‘Wereldkeukens’ organiseert. Dit houdt in dat er vrijwilligers komen koken die afkomstig zijn uit verschillende werelddelen. Deze vrijwilligers koken dan iets typisch voor hun geboorteplaats of land. Op deze manier is er bij het café van Museum de Buitenplaats vaak iets bijzonders te eten.

3. Openluchtmuseum Het Hoogeland | Warffum

Houd je van een rustige en authentieke sfeer? In het Spijslokaal, het museumcafé van Openluchtmuseum Het Hoogeland, kun je iets eten en drinken in een voormalig schoolgebouw. Het pand is een Rijksmonument uit 1903. Met mooi weer is er ook een terras in de tuin.

4. Centraal Museum | Utrecht 

In Museumcafé Centraal kun je terecht voor een lunch of borrel. Utrechtse bieren van de Leckere en taartjes van een lokaal zaakje. Dit café heeft een terras op een prachtige binnentuin, omgeven door het historische pand van het Centraal Museum. Er worden vaak leuke activiteiten in de tuin georganiseerd, zoals jazzmiddagen, zo zal je je zeker niet vervelen.

5. Fries museum | Leeuwarden

In café Thus in het Fries museum kan je genieten van duurzame producten die typisch fries zijn. Denk aan Friese bieren en Friese kaas. Het is heel modern ingericht, net als de rest van het museum. Bij café Thus kun je na je museum bezoek heerlijk vertoeven.

De redactie van MuseumTV heeft deze keer speciaal aandacht voor vrouwen in de kunstwereld. Op Internationale Vrouwendag 8 maart maakte het Rijksmuseum bekend dat er voor het eerst in de geschiedenis werk van vrouwelijke kunstenaars in de eregalerij hangt. Judith Leyster, Gesina ter Borch, en Rachel Ruysch hangen sindsdien tussen de grootste Hollandse meesters. Het museum wil hiermee het onderbelichte aandeel van vrouwen in de Nederlandse cultuurgeschiedenis meer aandacht geven. Uit het onderzoek van De Volkskrant blijkt dat gemiddeld maar zo’n 17 procent van de collectiestukken in de Nederlandse musea gemaakt is door een vrouw. Dit zet je toch even aan het denken. De traditionele kunstgeschiedenis staat in het teken van mannen en gelukkig probeert een aantal musea uit ons land dit te doorbreken. Sommige musea schakelen hier quota voor in, anderen wijden hun nieuwe exposities aan vrouwen. We hebben een lijst van vijf musea opgesteld waar men aandacht besteed aan vrouwelijke kunstenaars. Op deze manier krijg je hopelijk een beter inzicht in het werk van vrouwelijke kunstenaars, want ze waren er zeker! 

1. Drents Museum | Assen

Eind 2019 is het Drents Museum een onderzoek gestart naar kunst van vrouwelijke kunstenaars uit hun collectie. Dit resulteerde in de tentoonstelling ‘Vrouwelijke kunstenaars uit de collectie 1885-1935’. Veel van de werken die in deze tentoonstelling te zien waren, zijn nog nooit geëxposeerd in het museum. De tentoonstelling is onderdeel van een groter plan. Het Drents Museum wil de komende jaren meer aandacht besteden aan diversiteit in de collectie. Werk van Thérèse Schwartze (1851-1918) behoort tot de topstukken van het museum. Schwartze kan worden gezien als de meest succesvolle vrouwelijke kunstenaar uit haar tijd.

2. Van Abbemuseum| Eindhoven

Het Van Abbemuseum in Eindhoven is één van de drie Nederlandse musea die een vrouwenquotum heeft ingesteld. Minimaal de helft van het budget dat het museum besteedt aan nieuwe aankopen is gereserveerd voor het werk van vrouwelijke kunstenaars. Hiermee proberen ze een balans tussen mannelijke en vrouwelijke kunstenaars te creëren. Dit beleid past heel goed bij het werk dat er in het museum te zien is.

3. Fries Museum | Leeuwarden

Het Fries Museum heeft een quotum voor hun hedendaagse collectie. Zo wil het museum bewust meer werk van vrouwelijke kunstenaars kopen en meer tentoonstellingen wijden aan hen.

4. Stedelijk Museum Amsterdam

Het Stedelijk Museum Amsterdam heeft geen vrouwenquotum, maar voert expliciet beleid om de historische ‘disbalans’ tussen mannen en vrouwen in museumcollecties te herstellen. Het museum heeft ook veel aandacht voor kunstenaars met een niet-westerse achtergrond.

5. Rijksmuseum | Amsterdam

In het Rijksmuseum wordt af en toe aandacht besteed aan kunst van vrouwelijke kunstenaars. Dit tij lijkt sinds afgelopen Internationale Vrouwendag te zijn gekeerd. In de eregalerij van het museum  hangen nu voor het eerst drie werken van vrouwen. Taco Dibbits, directeur van het Rijksmuseum zei het volgende: ”Vrouwen spelen een belangrijke rol in de cultuurgeschiedenis van Nederland. Zij ontbraken tot nu toe op de Eregalerij van het Rijksmuseum. Het is van belang dat we de eeuwenoude collectie van het Rijksmuseum steeds weer met een nieuwe blik bekijken en verrijken”. Naast de plaatsing van deze werken in de eregalerij is het museum recent een onderzoek gestart naar het vrouwelijke aandeel in de Nederlandse cultuurgeschiedenis en de representativiteit in de collectie. Op deze manier is het museum zeker aan een inhaalslag begonnen.

Arnhem Museum

Een kanshebber voor plek één in deze top 5 is eigenlijk het Arnhem Museum. Dit museum hanteert als één van de drie musea uit Nederland een vrouwenquotum. Museum Arnhem heeft al sinds 1982 het beleid om minimaal de helft van de aankopen en presentaties voor vrouwen te reserveren.  Dit museum is echter helaas gesloten tot 2022 en daarom niet opgenomen in de toplijst, maar wel het benoemen waard!

Op 14 maart is het internationale Pi-dag. Dit wiskundige getal wordt meestal gevierd met zijn Engelse naamgenoot; een pie! En door wie worden taarten gebakken? Door (banket)bakkers natuurlijk! In Nederland is een aantal Bakkerij musea te vinden. De redactie van MuseumTV heeft een lijst samengesteld van Bakkerij musea door heel het land. 

1. Bakkerijmuseum De Oude Bakkerij | Medemblik

In het Bakkerijmuseum De Oude Bakkerij kun je letterlijk komen proeven van vroeger. Bakkers demonstreren alles wat er komt kijken bij de ambacht en kinderen kunnen de oude bakkerstechnieken oefenen tijdens verschillende workshops. Het museum bezit over veel unieke voorwerpen van grote waarde binnen de bakkerijsector. De collectie van het museum bestaat uit het erfgoed dat uit het vak van de Nederlandse en West-Friese brood- en banketbakkerij bewaard is gebleven (voornamelijk van de periode 1800-1960).

2. Nederlands Bakkerijmuseum | Hattem

In de mooie vestingstad Hattem in het noorden van de Veluwe staat Nederlands grootste Bakkerijmuseum. De bakkerij van het museum is al 150 jaar lang in gebruik! Het museum is gevestigd in twee voormalige stadsboerderijen en een stalhouderij die met elkaar verbonden zijn door ondergrondse tunnels. In deze eeuwenoude ruimtes ervaar je hoe het is om bakker te zijn in het verleden, maar ook in het heden. En als je na al die indrukken even moet gaan zitten, dan kan je in de historische gelagkamer genieten van een stuk taart.

3. Gerrit Valk’s Bakkerij- en IJsmuseum | Hellendoorn

Het Bakkerij- en IJsmuseum is een verzameling van de in 1985 overleden Gerrit Valk. In het museum is op bijna 1000 m2 een indrukwekkende collectie te vinden. Van gereedschappen, voorwerpen en machines uit vroegere bakkerijen en uit het begin van de ijsbereiding. De combinatie die te zien is in Gerrit Valk’s Bakkerij- en IJsmuseum, is uniek in Europa. Daarnaast kun je het proces zien van ambachtelijk ijsmaken tot de massaproductie ervan. In de koffiekamer van het museum kun je een drankje bestellen en een van je zelfgemaakte lekkernijen proeven!

Op 7 maart 1872 werd Piet Mondriaan geboren in Amersfoort. Hij is één van de grootste moderne kunstenaars ter wereld en één van de oprichters van kunstbeweging De Stijl. Mondriaan liet zich inspireren door zijn voorgangers en ging steeds meer opzoek naar abstractie. Het was zijn doel om de meest perfecte compositie te maken. Dit deed hij door het gebruik van rechte lijnen, wit, zwart en de drie primaire kleuren, rood, geel en blauw. Zo’n bijzonder persoon in de Nederlandse kunstgeschiedenis moet gevierd worden! Daarom heeft MuseumTV een top lijst gemaakt van plekken in Nederland waar je zijn werk kan bewonderen.

1. Piet Mondriaan huis | Amersfoort

In het geboortehuis van Mondriaan is tegenwoordig een museum aan zijn leven gewijd. In dit museum zijn vroege werken van hem te zien, maar er zijn ook interactieve voorstellingen te zien. Daarnaast zijn er workshops over hoe je zelf net zulke leuke en abstracte werken kan maken als Mondriaan. In het museum is zelfs het atelier waarin hij in Parijs werkte nagebootst. Voor een goed overzicht van het leven van Mondriaan, moet je bij het Piet Mondriaanhuis in Amersfoort zijn!

2. Kunstmuseum | Den Haag 

Het kunstmuseum in Den Haag is één van de grootste kunstmusea van Europa. Je kan er werken vinden van vele grote namen, zoals Pablo Picasso, Wassily Kandinsky, Karel Appel, maar natuurlijk ook van Piet Mondriaan. Van zijn werk heeft het museum een ontzettend grote collectie, dus er is altijd wel wat van hem te zien! Mondriaans leven en artistieke ontwikkeling naar abstracte kunst is goed te ervaren in dit veelzijdige museum.

3. Villa Mondriaan | Winterswijk 

Op zijn achtste verhuisde Mondriaan met zijn familie naar Winterswijk. Hij woonde tot en met zijn twintigste in deze mooie villa in de Achterhoek. Hier, de plek waar Mondriaan zijn passie voor tekenen en schilderen ontdekte, is nu een museum te vinden dat vele werken uit zijn jongere jaren tentoonstelt. Naast deze vaste collectie, laat het museum ook wisseltentoonstellingen zien van Mondriaans tijdgenoten en kunstenaars die door hem geïnspireerd zijn.

4. Centraal Museum | Utrecht

In het Centraal Museum in Utrecht zijn meerdere connecties met Piet Mondriaan te vinden. Het museum heeft verschillende bekende werken van de schilder zelf in hun tentoonstellingen hangen. Daarnaast bezit het ook over de grootste collectie Rietveld-werken ter wereld! Rietveld maakte deel uit van De Stijl, de kunstbeweging die Mondriaan samen met Theo van Doesburg heeft opgericht in 1917. Kortom, in het Centraal Museum is naast werk van Mondriaan ook veel werk van zijn tijdgenoot te zien.

5. Stedelijk Museum | Amsterdam

Het Stedelijk Museum in Amsterdam beschikt over de grootste collectie aan moderne kunst in heel Nederland! Het museum zorgt er doorgaans voor dat klassiek en modern harmonieus samenwerken. Dit komt terug in de tentoonstellingen, maar ook in de architectuur. Dit maakt het ook een erg mooie plek om Mondriaan tentoon te stellen. Hij begon met klassieke werken en ging later steeds meer moderne kunst te maken tot dat hij zijn manier van schilderen gevonden had. Tot slot, is er in dit museum werk van de Russische suprematist Kazimir Malevitsj te zien, een belangrijke tijdgenoot van Mondriaan.

De redactie van MuseumTV heeft de leukste openlucht musea in Nederland bij elkaar gezocht. Deze musea zijn perfect om te bezoeken als het mooie lenteweer aanbreekt. Deze openlucht musea zijn leuk voor jong en oud! Bekijk de lijst hieronder en doe inspiratie op voor een bezoek.

1. Museumdorp | Orvelte

Bij een bezoek aan het dorp, waan je je direct in begin 1800. Het grote aantal historische panden in het dorp valt onder de stichting Het Drentse Landschap. Eén van de hoogtepunten van Orvelte is de boerderij ‘het Ottenshoes’ waar je een reis door de tijd maakt. Hier neem je een kijkje in het leven van de familie Otten die er in 19e eeuw woonde en ontdek je meer over het boerenleven van een eeuw later.

2. Zuiderzeemuseum | Enkhuizen

Het museumpark van het Zuiderzeemuseum is op te delen in verschillende gebieden: de Kerkbuurt, Stadsgracht, Polder, Vissersdorp, Natuurgebied en Markerhaven. Deze verschillende locaties vormen een dorp dat ook werkelijk bewoonbaar is, want er wordt in alle levensbehoeften voorzien. Denk aan een apotheek, school en snoepwinkeltje.

3. Veenpark | Emmen

Het Veenpark vertelt het verhaal van het Drentse Veen. Het verhaal van de natuur, de mensen, hun werk en hun leven in de turf. Met twee smalspoortreinen en een boot bezoek je alle onderdelen en beleef je vroeger. De bakker, de turfsteker, de kruidenier en de klompenmaker zijn er elke dag aan het werk.

4. Prehistorisch Dorp | Eindhoven

Van de jagers en verzamelaars tot aan de Tachtigjarige Oorlog. In dit dorp loop je rond in zes verschillende tijdvakken waar je kunt zien hoe de mensen door de eeuwen heen leefden en overleefden. Daarnaast kun je ook zelf aan de slag en van alles doen wat ze vroeger ook deden. Ga op tijdreis met de app en historische workshops.

5. Molenmuseum Zaanse schans | Zaandam

Een stereotypisch Nederlands beeld: klompen, tulpen en natuurlijk…molens! Maar hoe werkt het mechaniek van een molen eigenlijk? En waarvoor werden ze vooral gebruikt? In het Molenmuseum kom je alles over deze authentieke gebouwen te weten. Een molen is een levend monument dat beweegt en schudt als ermee wordt gewerkt. Niet zo raar ook dat een aantal bezorgde Zaankanters strijdt voor het behoud van het molenerfgoed. Een groep van deze Zaankanters heeft in 1925 het molenmuseum opgericht dat nu gelegen is in een gebouw uit 1760.

Helaas zijn de musea nog steeds gesloten. Dat houdt gelukkig wel in dat je vanuit huis veel leuke activiteiten kunt doen die te maken hebben met musea. MuseumTV heeft een lijst samengesteld van vijf museumwebsites die leuk zijn om samen met kinderen (4 t/m 12 jaar) te bekijken. Zo kan iedereen zich thuis alsnog cultureel verantwoord vermaken! 

1. Wereldmuseum | Rotterdam

Ga thuis aan de slag met de online activiteiten van het wereldmuseum: van een werelds gerecht tot wereldse spelletjes, van origami tot het bedenken van je eigen feest. Maak Chinees nieuwjaar decoratie van papier, doe mee aan de zelf sneeuwbollen maak wedstrijd of maak een piñata! Ook kan je de wereld in je eigen huis ontdekken door het land van herkomst van de spullen in je huis op te zoeken en te delen. Als je daarmee klaar bent, kun je je honger stillen met een snack uit de andere kant van de wereld, zoals laddu, met de recepten op de website.

2. NEMO Science Museum | Amsterdam 

Word een echte wetenschapper met de proefjes van NEMO en ontdek thuis de wereld om je heen! Het museum heeft een heleboel interessante experimentjes bedacht die thuis uit te voeren zijn. Maak bijvoorbeeld je eigen flessenorgel, toeter, tipi of thermometer. Ook kun je je eigen kennis testen aan de hand van een aantal prikkelende vragen. Of ontdek nieuwe spellen die je meer leren over natuurkunde, scheikunde en je eigen lichaam.

3. Van Gogh Museum | Amsterdam

Denk jij net zo goed als de enige echte Vincent van Gogh te kunnen worden? Leer tekenen en schilderen met de kleurplaten, schildertips en filmpjes op de website van het Van Gogh Museum. Of luister naar het luisterboek ‘Vincent en Camille’ op Spotify. De schildertutorials zijn ook leuk voor wat oudere kinderen!

4. Maritiem Museum | Rotterdam

Doe mee met de proefjes over duurzame energiewinningen door je eigen broeikaseffect te creëren, een zonnemolen te maken of zelfs een watermolen te bouwen. Wil je meer weten over havens en schepen? Print dan het kwartet of memory spel van professor Plons uit. Wil je eten zoals professor Plons en zijn vrienden? Probeer dan één van de maritieme recepten uit, gedeeld door de kok van ons museumcafé ‘het lage licht’.

5. Mauritshuis | Den Haag

Wist je dat het Mauritshuis door kinderen is uitgeroepen tot één van de leukste musea van Nederland? Kom virtueel binnen in het museum en ontdek wat er allemaal te beleven valt. Je kunt ontdekken wie er allemaal in het museum werken en wat zij precies doen. Door middel van quizvragen leer je hoe je je gedraagt in een museum en kom je erachter wie de Maurits Muis is. Doelgroep: 4 tot 8 jaar.