REDACTIE – Voor het nieuwe seizoen van Krabbé zoekt… gaat Jeroen Krabbé op zoek naar het verhaal van de Henri Matisse en het fauvisme. Hiervoor reist hij met zijn filmploeg onder andere af naar Frankrijk, Amerika en Marokko. Dit kunnen we helaas niet allemaal doen, daarom hier een lijstje van vijf fauvistische schilders in Nederlandse musea.
Schilder Henri Matisse en het fauvisme
Henri Matisse wordt in 1869 geboren in Frankrijk en groeit uit tot een van de bekendste kunstschilders van de wereld. In 1892 komt hij naar Parijs, dit is eind 19e eeuw en begin 20e eeuw het kunstcentrum van de wereld, waar grote kunstenaars samenkomen en elkaar inspireren. Door deze uitwisseling van nieuwe ideeën volgen kunststromingen elkaar in rap tempo op. Ook Matisse laat zich inspireren, eerst door de kleuren van Van Gogh, later door Cézanne en Gauguin. Hij gaat zelf ook veel met kleur werken en wordt uiteindelijk bekend met zijn fauvistische werken.
Kenmerken van fauvisme
Het fauvisme is een belangrijke expressionistische kunststroming geweest. De werken in fauvistische stijl worden gekenmerkt door fel contrasterende kleuren tegen elkaar aan en grove penseelstreken. De werken hebben geen duidelijk perspectief en bevatten eenvoudige vormen. In tegenstelling tot bij het impressionisme, stond de werkelijkheid niet centraal op de doeken. Vooral de kleur was van belang.
Ontstaan van fauvisme
De naamgeving voor deze stroming is niet bedacht door de kunstenaars zelf maar door een ontevreden journalist. De kunstcriticus Louis Vauxcelles bezoekt de tentoonstelling Salon d’Automne, waar onder andere Matisse exposeert. Hij noemt de schilders Les Fauves, dit betekent wilde beesten. Hij en veel anderen vonden er niks aan, nu zijn deze werken miljoenen waard.
Krabbé op zoek naar Matisse
In Nederlandse musea zijn veel fauvistische werken te vinden, de stroming is namelijk erg populair geweest. Ook onder Nederlandse kunstschilders zoals Kees van Dongen en Jan Sluijters staan bekend om hun fauvistische kunstwerken. Krabbé zal met de nieuwe serie in zijn voetsporen treden en zijn prachtige fauvistische werken laten zien en toelichten. Helaas moet hij voor de meeste schilderijen van Matisse de grens over. Dat betekent echter niet dat er geen voorbeelden zijn van fauvistische kunst in Nederland.
Tekst gaat onder de afbeelding verder.
Vijf fauvistische kunstwerken in Nederlandse musea
1. Henri Matisse in Stedelijk Museum Amsterdam
Om een werk van Matisse te bekijken moet je in het Stedelijk Museum Amsterdam zijn. Hier is het werk Odalisque te zien. De eenvoudige vormen en nadruk op kleur maken het een typisch fauvistisch werk.
2. Kees van Dongen in Kunstmuseum Den Haag
De Nederlandse kunstenaar Kees van Dongen heeft heel veel fauvistische werken gemaakt. Bijvoorbeeld Portret van Dolly, dat hangt in het Kunstmuseum Den Haag. Op dit doek heeft Van Dongen zijn dochter heel eenvoudig weergegeven met een aantal felle kleuren. Het expressieve portret is een voorbeeld van de vele kleurrijke werken die hij maakte.
3. Jan Sluijters in Museum De Fundatie
Jan Sluijters was een bekende Nederlandse kunstenaar die na een reis naar Parijs heeft geschilderd in de fauvistische stijl. Museum De Fundatie heeft het werk Portret van zangeres Dina Diependaal in zijn bezit. Het portret is opgebouwd uit grove kleurvlakken met op de voorgrond de zangeres Dina Diependaal.
4. Alexej von Jawlensky in Kunstmuseum Den Haag
In het Kunstmuseum Den Haag is het onafgemaakte werk Vrouwenkop van Jawlensky te zien. Dit is een typisch fauvistisch schilderij. Het gezicht is opgebouwd uit een aantal felle kleurvlakken, voornamelijk de ogen springen uit het werk. Onnatuurlijke kleuren in het gezicht, zoals hier het geval is, is iets wat je veel terugziet in fauvistische werken.
5. Jan Sluijters in het Van Gogh Museum
Ook in het Van Gogh Museum hangt een fauvistisch werk van de schilder Sluijters, Portret van Salomon Beffie. De geportretteerde man heeft een felblauwe eenvoudige jas aan en groen haar. Deze kleur steekt goed af tegen de paarse achtergrond, een kleurexplosie.
