Lees hier deel twee van ons interview met Arthur Brand. Na de kennismaking in het eerste artikel duiken we nu in zijn werkwijze.
Dat Arthur Brand zo veel zaken oplost komt ook omdat hij fungeert als betrouwbare intermediair tussen criminelen en de politie. Hoe gaat dat in zijn werk? Brand legt uit: “In de begintijd dacht de politie ‘die Brand werkt voor de criminelen’ en visa versa. Verschrikkelijk natuurlijk want niemand vertrouwt je terwijl je niks te verbergen hebt. Uiteindelijk groeide het vertrouwen en kreeg ik een goede band met de politie. Als je zaken oplost zonder de wet te overtreden kan je bij de politie namelijk niet meer stuk. Aan de andere kant heb je de criminelen en daar moet je je woord houden. Ik zeg altijd: ik lieg niet vóór jullie en niet tégen jullie. Dat zijn ze natuurlijk niet gewend maar dat is wel de enige manier om het op te lossen. Het is niet mijn intentie om mensen achter de tralies te krijgen. Er zijn echter wel uitzonderingen. Als er tijdens een overval of diefstal iemand vermoord is of er is zwaar lichamelijke letsel is dan bemoei ik me er niet eens mee want dan is het een hele zware zaak. Zulke mensen moeten opgepakt worden.”
Over het ontmaskeren van Robert Driessen
Een beroemde vervalser waar Arthur Brand op gejaagd heeft is Robert Driessen. Nadat Driessen zijn handen wist te leggen op afgietsels van beelden van onder andere Giacometti en Rodin lukt het hem om in totaal 1300 perfecte vervalsingen te maken. De buit die hij hiermee gepakt werd liep op tot in de miljoenen. Na een tip van Michel Rijn sprak Brand persoonlijk met deze vervalser om hem te ontmaskeren. Brand hierover: “Ik heb op hem gejaagd maar we hebben nu heel goed contact met zijn tweetjes. De dieven en vervalsers begrijpen mijn kant natuurlijk ook. Recent heeft hij zijn boek gepubliceerd en veel mensen zullen zich afvragen wie er nou een boek van een vervalser leest. Voor mensen in het vak is het echter fantastisch om te lezen. Als je je als museum wil beschermen en deze mensen en hun trucjes wil begrijpen dan móet je zo’n boek lezen. Kunstcriminelen zijn vaak ontwikkelde mensen en ook heel aardig maar hun daden keur ik ten zeerste af. Je blijft van kunst af, je rooft het niet, je vervalst het niet maar het is mijn werk en ik moet wel met ze in gesprek.”
Wat gebeurt er met gestolen kunst na de diefstal?
Kunstdieven komen er vaak met een lichte straf vanaf. Ze hebben dan ook een krachtig chantagemiddel in de vorm van gestolen werelderfgoed. Het kan dus wrang zijn dat mensen niet hun verdiende straf krijgen maar Brand bekijkt de zaken liever rationeel. “In principe valt een kraak in een museum onder een inbraak, alleen gaat het nu om vele miljoenen. Aan het onderzoek worden tonnen uitgegeven en vaak ontbreekt het bewijs om iemand te arresteren. Zodra het een beetje te heet onder de voeten wordt dan loopt de politie ook nog het risico dat de schilderijen verbrand worden zoals we gezien hebben met de schilderijen uit Kunsthal Rotterdam.” Er zijn dus geen doden en gewonden en de politie heeft de zoektocht gestaakt. Dat is de situatie die Brand meestal aantreft als hij begint aan een zaak. Hoe gaat hij vervolgens te werk? Brand: “In vrijwel alle gevallen zijn die gestolen werken niet meer bij de originele dieven. Zij stelen het natuurlijk niet om aan de muur te hangen. Vaak wordt het dan verkocht aan een maffioos die het gebruikt als onderpand voor strafvermindering. Daarna heeft groep twee het bijvoorbeeld gebruikt als onderpand in een drugsdeal maar komt niet meer terug voor het schilderij.” Er blijven dan maar een paar opties voor de criminelen. Ze kunnen teruggaan naar de vorige groep of een nieuwe groep oplichten maar dat zijn vaak zware jongens die geweld niet schuwen. Een andere optie is verbranden maar daar staat een grotere straf op dan gestolen kunst in bezit hebben. Brand: “Wat de normale persoon zou doen is naar de politie gaan, maar dat kunnen deze jongens niet. Op dat moment probeer ik dus in beeld te komen.”
Het is geen vetpot..
Hoewel Brand dus al voor 150 miljoen aan kunstroven heeft opgelost houdt hij er geen goed gevulde boterham aan over. Brand heeft naast zijn werk als kunstdetective ook een kunst- en adviesbureau genaamd Artiaz. Kopers van kunst kunnen hier advies krijgen of alles wel klopt (is het niet vervalst of gestolen) voor ze tot aankoop overgaan. “Het werk als journalist levert niks op dus ik moet het eigenlijk als hobby ernaast doen. Ik zou veel meer zaken kunnen oplossen als ik er voor betaald kreeg. De paarden van Hitler heeft me bijvoorbeeld alleen maar geld gekost. Je staat dus in de New York Times maar moet wel een normale opdracht aannemen om de huur te betalen. Eigenlijk is dat wel triest.”
