Etersheimerbraak

De strijd die Nederlanders voeren met het water loopt als een rode lijn door onze gedeelde geschiedenis. Een duidelijker voorbeeld van dit eeuwige gevecht dan de Etersheimerbraakpolder bestaat er bijna niet. Dit landschap ligt maar liefst 6,60 meter beneden N.A.P. en is daarmee het laagste punt van Noord-Holland. Hoe de mensen hier de afgelopen jaren toch droge voeten wisten te houden, leer je tijdens een ontdekkingstocht door Etersheimerbraak.

Drie dingen die je moet weten over Etersheimerbraak

Een polder in een polder (in een polder)

Al vanaf het eind van de 19e eeuw stond er in de Etersheimerbraak een molen. Dit icoon van het Nederlandse landschap had in de Etersheimerbraak het doel om het water in de polder op peil te houden. Wanneer je blik over het uitgstrekte landschap glijdt, merk je namelijk iets op. De hoogteverschillen tussen de verschillende velden is met het blote oog waarneembaar. De polder van Etersheimerbraak is als het ware een trap, met als hoogste punt de kleiput. Vervolgens daal je af naar het niveau van de Etersheimerbraak en de ondergelegen Zeevang om ten slotte in het Markermeer te eindigen.

Dik Trom: belhamel van Etersheimerbraak

Een geboren Etersheimerbraker die in zijn leven nationale bekendheid verwierf is Cornelis Johannes Kieviet. Hij was onderwijzer en kinderboekenschrijver. Met zijn beroemde romanfiguur Dik Trom brak Kieviet door, al scheelde het weinig of we hadden allemaal nooit van de geliefde belhamel gehoord. In de negentiende eeuw was het namelijk gebruikelijk dat hoofdpersonages in boeken het goede voorbeeld geven; iets dat niet rijmt met de ondeugende streken van Dik Trom. Uitgeverijen moesten in het begin dus niets hebben van Kieviets boeken.

Archeologisch minimuseum De Waterwolf

Het archeologisch minimuseum De Waterwolf is niet te missen: het gebouw toornt boven het vlakke land uit. In het museum leert de bezoeker het verhaal van de eerste mensen die zich duizend jaar geleden vestigden in het veenlandschap van de Etersheimerbraak. Deze pioniers zijn eveneens de stichters van het dorp Etersheim. Vlak naast de toenmalige Zuiderzee wonen betekent vruchtbare grond en toegang tot populaire handelsroutes, maar brengt ook gevaar met zich mee. Uiteindelijk wordt het oorspronkelijke dorp opgeslokt door de zee, de zogenaamde waterwolf. Dankzij archeologische vondsten is het museum in staat om het leven van toen te reconstrueren.

In de korte documentaire De collectie van Historisch Museum de Scheper zie je de hoogtepunten van Historisch Museum de Scheper in Eibergen in een notendop. Weet je nog niet zeker of dit museum een bezoekje waard is? Laat je dan overtuigen door de bovenstaande video.

Het verhaal achter de collectie van Historisch Museum de Scheper

In Historisch Museum de Scheper leer je aan de hand van interessante tentoonstellingen en interactieve exposities waar een klein dorp groot in kan zijn. Laat je vertellen over het literaire bloed dat door de aderen van de Eibergers stroomt en leer hoe de Gelderse plaats zomaar Eibergen aan Zee had kunnen heten.

Voor meer informatie over het museum bezoek je de website. Ben je benieuwd naar welke andere musea je in de omgeving van Eibergen treft? Ga dan naar dit handige museumoverzicht. 

In de korte documentaire De collectie van Slot Zuylen zie je de hoogtepunten van Slot Zuylen in vogelvlucht. Weet je nog niet zeker of je het slot wil bezoeken? Laat je dan overtuigen door de bovenstaande video. Wil je meer leren over een van de oudste kastelen van ons land? Ook dan is de korte documentaire over Slot Zuylen er eentje waar je goed voor kunt gaan zitten.

Het verhaal achter de collectie van Slot Zuylen

Dit slot in Zuylen mag dan wel middeleeuws zijn, de verhalen die de dikke kasteelmuren huisvesten zijn vandaag de dag misschien wel relevanter dan ooit. Met zijn centrale ligging in een 1,5 hectare groot park onder de rook van de stad Utrecht, is het slot zowel voor museumfanaten als natuurliefhebbers een ideale plek om hun hart op te halen.

Voor meer informatie over Slot Zuylen bezoek je de website van het slot. Om alvast een impressie te krijgen van het kasteel, bekijk je onze korte documentaire. Vind je het leuk om terug in de tijd te gaan? In 2018 brachten we ook al een bezoek aan Slot Zuylen.

In de korte documentaire De collectie van het Waterliniemuseum Fort bij Vechten zie je de hoogtepunten van het Waterliniemuseum Fort bij Vechten in een vogelvlucht. Weet je nog niet zeker of je dit museum in Utrecht wil bezoeken? Laat je dan voorlichten door deze video. Wil je alles leren over de defensiemechanismen van de Hollandse Waterlinie? Ook dan is de korte documentaire over het Waterliniemuseum precies wat je zoekt.

Het verhaal achter de collectie van het Waterliniemuseum Fort bij Vechten

Waterliniemuseum Fort bij Vechten mag dan wel zeventien hectare groot zijn, het is alsnog een van de best verborgen pareltjes van ons land. Het wordt ook wel beschouwd als een van de mooiste forten van de Nieuwe Hollands Waterlinie noemen. Niet zo verwonderlijk dus dat het in de zomer van 2021 uitgeroepen is tot UNESCO Werelderfgoed.

Voor meer informatie over het museum bezoek je de website. Wil je nog verder leren over de Hollandse Waterlinie? Kijk dan mee met ons bezoek in het Nederlands Vestingmuseum in Naarden.

In de korte documentaire De collectie van Museum Speelklok zie je de hoogtepunten van Museum Speelklok in een notendop. Weet je nog niet zeker of je dit museum wil bezoeken? Laat je dan overtuigen door de bovenstaande video. Heb je zin om naar muziek van zelfspelende instrumenten te luisteren terwijl je in je eentje danst in de woonkamer? Ook dan zal de korte documentaire over Museum Speelklok als muziek in je oren klinken.

Het verhaal achter de collectie van Museum Speelklok

Welkom in het vrolijkste museum van Nederland! Althans, dat is hoe Museum Speelklok het zelf stelt. Hier is namelijk altijd muziek te horen. Bekijk de korte documentaire over Museum Speelklok en oordeel zelf het inderdaad het vrolijkste museum is van ons land.

Voor meer informatie over het museum bezoek je de website. Wil je blijven leren over musea in (de omgeving van) Utrecht? Neem dan een kijkje in ons overzicht met Utrechtse musea.

Het Fries Landbouw museum neemt je mee in de rijke geschiedenis van deze Nederlandse provincie, die bol staat van veeteelt, land- en akkerbouw. Deze reis is onder meer te maken aan de hand van de boerderijen, in de volksmond ook wel de kathedralen van het landschap. Dit is onderverdeeld in drie pijlers: de boerderijen en het landschap, de cultuur en de mechanisatie en de productie van eten van het Friese land. De boerderijen kleuren de provincie en zijn door de jaren heen geëvolueerd, tot de gebouwen zoals wij ze nu kennen. Het oorspronkelijke boerenbestaan begon zo’n 2000 jaar geleden op de terpen, dit zijn als het ware voortdurend opgehoogde heuvels om droge voeten voor mens en dier te houden voor een steeds rijzende zeespiegel in onze zeekleigebieden.

Vooruitgang

Gedurende de middeleeuwen was er behoefte aan meer bescherming dan de primitieve terpen boden, waarmee de eerste langhuisboerderijen hun oorsprong kennen. Deze kenden een klein stenen hoofdgebouw met daarnaast een hooiberging, deze boerderij geldt als prototype voor alle boerderijen die hierop zouden volgen. Zo ook de kop-hals-rompboerderij, waarin woon en werkruimtes op zeer effectieve wijze aan elkaar waren verbonden. Tot slot neemt het museum je mee naar de oorsprong van de stelpboerderij.

Schilderkunst

De hele geschiedenis van de landbouw in Friesland is te zien in objecten, foto’s, maar ook schilderijen. Verwonder je met de werken van Albert van der Poort en andere kunstenaars die op magische wijze de 18e eeuwse landschappen weten te vangen op doek. Het museum is gevestigd in de WC de Groot boerderij, gebouwd in 1909 en voor zijn tijd een ontzettend innovatief en modern bouwwerk.

Een bezoek aan het Fries Landbouw Museum is leuk voor het hele gezin, zo zijn er voor jonge en oudere kinderen verschillende speurtochten en activiteiten. Wil je meer weten over dit museum, bekijk dan de museumpagina of neem een kijkje op de website.

In het Veluws Museum Hagedoorns Plaatse is de tijd stil blijven staan in het jaar 1900. Op het erf en in de boerderij, dat stamt uit 1715, maak je kennis met het reilen en zeilen van het leven van vroeger.

Boer en boerin

Het museum is volledig ingericht naar het leven van begin negentiende eeuw. Met de moestuin die het hele gezin moet voorzien van groente, de boomgaard voor het fruit en ook de kippen mogen niet ontbreken. De werkzaamheden van de boer en boerin waren op de boerderij duidelijk gescheiden. Zo was de boer onder andere verantwoordelijk voor de akker en wagenschuur en zijn vrouw ontfermde zich over de moestuin en het erf. 

Potstal

Voordat de potstallen in 1870 werden verboden, graasde het vee hier rond. Het vee liep los waardoor de uitwerpselen verspreid lagen door de hele stal. Door de opvulling van stro en heide werd de vloer van de stal alsmaar hoger. Na ongeveer zes tot zeven weken was de vloer zo hoog geworden dat de stal moest worden uitgemest. Dit leverde bruikbare mest op voor de moestuin. Vanaf 1870 werden de potstallen verandert in grupstallen. Hierin werden de koeien met de koppen naar binnen vastgebonden. Achter de koeien liep een mestgoot, een zogenoemde grup, waarin de mest en urine werd opgevangen en afgevoerd. De opzet van beide stallen is te vinden in het Veluws Museum Hagedoorns Plaatse. 

Oost west, thuis best

Dat er zoveel te leren is over het leven van vroeger bewijst de bedstee in het museum. Wist jij bijvoorbeeld dat men vroeger zittend sliep, om te voorkomen dat het bloed naar hun hoofd steeg? 

In de kleine keuken kookte de boerin een maaltijd voor het hele gezin, inclusief grootouders, met de gewassen uit de moestuin. De grootouders vertrokken niet naar een bejaardenhuis zoals we het nu kennen, maar bleven op het erf. Wanneer zij te oud waren om te werken op de boerderij verhuisden zij naar het bijhuis.  

Tentoonstellingszaal

In de tentoonstellingszaal van het museum vind je regelmatig nieuwe exposities. De thema’s zijn uiteenlopend van klederdracht en de Tweede Wereldoorlog tot aan gevonden voorwerpen uit het verleden. In 2022 kan je hier expositie landbouwminiaturen in het boerderijlandschap bewonderen. 

Verdeeld over drie panden vind je in Winterswijk het museum De Wereld van Wenters. Het museum behoort net als de Museumfabriek bij de Vereniging Het Museum. De collectie van het museum vertoont de verschillende aspecten van de geschiedenis van Winterswijk.

Alle dingen die jij moet weten over De Wereld van Wenters

Voormalige bakkerswinkel

De drie panden waar het museum in is gevestigd had in de negentiende en twintigste eeuw de functie van bakkerswinkel. De winkel, inclusief voorkamer, kelder en bakkerij, is geheel in de oude staat hersteld nadat het pand na een grondige verbouwing omgetoverd werd tot museum. Nu vind je op nummer 38 de expositieruimte, op huisnummer 40 word je ontvangen in de centrale ruimte met koffiehoek en op nummer 42 vind je de oude bakkerij. Vooral dit laatste huis heeft een rijke bouwgeschiedenis. Het pand was oorspronkelijk gebouwd als boerderij en op een kadastrale kaart van de negentiende eeuw is te zien dat het pand bestond uit twee smalle delen. Deze zijn later samengevoegd waardoor het pand een stuk groter werd. 

Honderd jaar terug in de tijd

Wanneer je het museum binnen stapt reis je honderd jaar terug in de tijd. Doordat de bakkerij geheel in oude staat is hersteld, inclusief de originele bakkersoven, krijg je een goed beeld van hoe men vroeger leefden. Zo lees je in de gangen van het museum de verhalen van de vele bakkers van Winterswijk.

De expositieruimte in het museum is gebouwd om interessante onderwerpen uit Winterswijk tentoon te stellen. Denk bijvoorbeeld aan een expositie over de in Winterswijk geboren schrijver Gerrit Komrij of de schilder Max van Dam. Wil je meer weten over Winterswijk? De vrijwilligers van het museum staan klaar om je rond te leiden en te vertellen over hun prachtige dorp.         

Wist je dat Texel een echte hotspot voor schepen was? Van de late middeleeuwen tot in de negentiende eeuw lag er naast Texel een beschutte plek voor schepen om te kunnen laden en lossen. Zo was het een belangrijk knooppunt binnen de Nederlandse handel. In Museum Kaap Skil ga je mee op ontdekkingsreis en ontdek je hoe het leven op Texel honderden jaren geleden was.

Tentoonstelling

Al dat drukke waterverkeer bij Texel heeft voor vele archeologische vondsten gezorgd. Honderden schepen hebben er schipbreuk geleden. Vandaag de dag worden er nog vaak op verschillende manieren objecten aangetroffen. De tentoonstelling ‘Archeologie onderwater’ bevat vele schatten, opgedoken door Texelse duikers op de bodem van de Waddenzee. Deze ontdekkingen vertellen ieder unieke verhalen over het verleden. Een van de meest bijzondere stukken is het schervenwrak, gevonden in 2005. Dit wrak zat vol met spullen om een plantage op te zetten. De inhoud van dit wrak wordt getoond in het museum. Deze vondsten openen tegenwoordig onze ogen over het verleden van Hollandse handelaren en zijn erg kostbaar voor onze geschiedenis.

Openluchtmuseum

Museum Kaap Skil heeft ook een buitengedeelte. In dit openluchtmuseum ga je 200 jaar terug in de tijd. Je kan een kijkje nemen bij de beoefening van verschillende ambachten. Verder kan je ervaren hoe het leven van een vissersgezin op Texel was.