De collectie van het Nederlands Steendrukmuseum

Deze video’s zijn mede mogelijk gemaakt dankzij het Prins Bernhard Cultuurfonds en het VSBfonds.

Stap binnen in het Nederlands Steendrukmuseum en kijk je ogen uit. Hier maak je kennis met de lithografie en wat voor impact deze uitvinding heeft gehad op de samenleving.

Alois Senefelder

200 jaar geleden was er geen mogelijkheid om op een goede en snelle manier afbeeldingen te produceren. De Duitse toneelschrijver Alois Senefelder bracht hier verandering in. Hij bedacht een manier waarop dit wel kon: de lithografie. Zo kon hij zijn toneelstukken delen met zijn publiek. Maar hoe gaat dit in zijn werk? Lithografie is een grafische techniek die tot de vlakdruk technieken behoort. Het principe van de vlakdruk is gebaseerd op de afstotelijke werking tussen water en vet.

Het succes van de lithografie

De uitvinding van de lithografie had een enorme impact op de samenleving. Er was nu namelijk een snelle en makkelijke manier om afbeeldingen af te drukken. Deze afbeeldingen konden weer verspreid worden wat weer heel interessant was voor diverse bedrijven. Zij konden dit namelijk gebruiken voor hun marketing en PR. Dit was een groot succes en leidde tot prachtige posters en folders gemaakt door verschillende bedrijven. Waarom ze zo prachtig waren? De posters werden gemaakt door kunstenaars. Wat toen gebruikt werd als reclamemateriaal, zien we tegenwoordig als een hoogtepunt in de kunst van toen.

De lithografie van nu

Wat niet veel mensen weten is dat de lithografie tot de dag van vandaag nog gebruikt wordt. Niet voor dezelfde doeleinden, maar wel met dezelfde technieken. Lithografie wordt tegenwoordig gebruikt bij het maken van microchips. ASML is een van de grootste bedrijven ter wereld, en is de maker van machines voor microchips. De L van ASML staat dan ook voor lithografie. Hoe doen ze dit? De techneuten brengen op dezelfde manier de stroomverbindingen aan op een chip als de kunstenaars dat deden met kleuren in hun drukwerken: laagje voor laagje. Zo ontstond in de lithografie dus al de basis van een microchip.

Ben je nieuwsgierig geworden naar meer? Kijk dan onzevideo’s!