De Mecenas en de Verversbaas

Let op: deze tentoonstelling is niet meer te bezichtigen in het museum.

Helene Kröller-Müller’s favoriete kunstenaar

Van der Leck was één van de favoriete kunstenaars van Helene Kröller-Müller. Ze had een lange termijn overeenkomst gesloten met Van der Leck, waarmee ze recht had op eerste koop van zijn werk. Hierdoor had ze een indrukwekkende verzameling van 42 schilderijen en rond de 400 tekeningen van de kunstenaar verzameld.

Zo zei Helene in 1912: “Bart van der Leck is een nog veelzijdiger, krachtiger kunstenaar dan Mondriaan”

Helene wordt Van der Leck zijn mecenas vanaf 1912. Ze geeft hem opdrachten en de firma van haar man, Anton Kröller, neemt hem een paar jaar in dienst. Zo gaat Van der Leck op 22 februari 1912, op uitnodiging van Helene Kröller-Müller, naar het familie bedrijf Wm. H. Müller & Co in Den-Haag. Hier kreeg hij een belangrijke opdracht, namelijk: afreizen naar de mijnen van de firma om inspiratie op te doen voor een groot glas-in-lood raam. Deze reis was het begin van een langdurige samenwerking.  Ze is een verzamelaar van zijn werk en is getuige van zijn ontwikkeling. Naast het raam maakte hij ook affiches voor de Batavierlijn, mozaïeken voor kantoren in London en maakte hij kleurontwerpen voor woonhuizen.

De verandering in de stijl van de Verversbaas

Van der Leck voelt zich gesteund door Helene, maar waardeert zijn onafhankelijkheid. Door een ontmoeting met Piet Mondriaan, veranderde de stijl van Van der Leck gigantisch. Dit zette zijn relatie met Helene onder druk omdat zij deze ‘lijnen kunst’ wel probeerde te waarderen, maar niet helemaal snapte. Nieuw onderzoek naar de correspondentie tussen de twee heeft aangewezen dat ze een moeizame, inspirerende maar soms ook spannende relatie hadden.

Zo stuurde Van der Leck bijvoorbeeld naar Helene: ‘De opdrachten blijven mooi..’. Helene: ‘Mijn gevoel is dat u in uw tegenwoordige omgeving teveel redeneert..’ en ‘De kat hangt tegenwoordig op een witte muur in mijn badkamer’. Van der Leck: ‘.. om zoo verversbaas te zijn, daarin heb ik in ’t geheel geen lust.’