Breitner: Meisje in kimono

Heb je een tentoonstelling gemist omdat je niet onder de verjaardag van je tante uit kon komen? Of wil je simpelweg een tentoonstelling nóg eens zien? Met Tentoonstelling Gemist (her)beleef je jouw favoriete tentoonstellingen eindeloos. Kijk bijvoorbeeld naar de tentoonstelling Breitner: meisje in kimono (2016) in het Rijksmuseum.

Breitner: Meisje in kimono

Het Rijksmuseum bracht in 2016 voor het eerst in de geschiedenis álle kimonomeisjes die George Hendrik Breitner ooit gemaakt heeft, bij elkaar. Zelfs Breitner heeft dit nooit meegemaakt. De tentoonstelling Breitner: Meisje in kimono nam de bezoekers mee op een reis langs de meisjes en de tijd waarin Breitner deze schilderijen maakte. Niet alleen de schilderijen werden tentoongesteld: ook tekeningen, schetsen en foto’s die de kunstenaar ter voorbereiding op de schilderijen maakte waren te zien.

Wie waren de kimonomeisjes?

Breitner was beroemd vanwege de stadsgezichten die hij maakte van Amsterdam. Hiermee bewees hij dat hij midden in het bruisende stadsleven zat en dat blijkt wel uit de schilderijen over het alledaagse Amsterdamse leven. De meisjes in een kimono was een serie van schilderijen waarin de modellen een Japanse kimono droegen. Alle variaties van een meisje in kimono (die staat als icoon voor het Japonisme) ontstonden in de jaren 1893-1896. Het model dat het meeste te zien is, is Geesje Kwak. Van deze schilderijen was een volledige serie (die 14 stuks telt) voor het eerst allemaal samen te zien in het Rijksmuseum in de tentoonstelling Breitner: Meisje in Kimono.

Kimonomeisjes of prostituees

Tegenwoordig zijn de schilderijen wereldberoemd en alom geliefd. Dat was echter niet altijd zo. In zijn eigen tijd kreeg Breitner veel kritiek. Men vond dat hij niet goed was in het schilderen van figuren. Bovendien waren er critici die zich afvroegen of hij geen prostituees schilderde. Veel van de kimonomeisjes, met name Geesje Kwak, waren afgebeeld op luxueuze, exotische tapijten. Deze waren op dat moment ook vaak te vinden in bordelen. Hierdoor begon men te denken dat Breitner het misschien wel wilde laten lijken alsof Geesje op de volgende klant aan het wachten was.

Geesje Kwak, zomaar een toevallig model

Toen Breitner en Geesje elkaar ontmoette was zij pas 16 jaar. Hij zag haar op straat lopen en vroeg of hij haar mocht schilderen. Hij maakte tientallen foto’s van haar. Bovendien was zij uiteindelijk het meisje dat model stond voor de meeste schilderijen in deze serie. Hun samenwerking eindigde in 1895 toen Geesje met haar zus naar Zuid-Afrika verhuisde waar ze vier jaar later overleed.

Breitner in geldnood

De Rotterdammer kreeg 50 gulden bij zijn contract bij E.J. van Wisselingh. De kunstenaar moest, vanwege zijn contract, alle nieuwe werken bij Wisselingh afleveren en kreeg vervolgens de helft van de verkoopprijs. Maar dit was nog niet genoeg voor de schilder. Daarom ging hij buiten Wisselingh om ook op zoek naar kopers. Dit is ontdekt dankzij een gevonden brief van Breitner naar een goede vriend. Hierin vroeg de schilder of hij nog iemand wist om voor 500 gulden zijn ‘Meisje in witte kimono’ wilde kopen.

Alle actuele informatie over Amsterdam Rijksmuseum vind je op de website van het museum. Wil je meer lezen over George Hendrik Breitner en het in mode zijnde japonisme? Lees dan ons museumblog door op het boek te klikken.