Foto: PHOTO CREDIT – John Shearer / Flickr Commons
Matthew Weiner, het brein achter de beroemde serie Mad Men heeft twee jaar na het einde van de serie een nieuw project op het oog. Hij wil een mini-serie ontwikkelen over de ‘afstammelingen’ van de Romanovs, getiteld The Romanoffs, met een budget van zo’n 50 miljoen dollar. De Romanov familie was de laatste dynastie die Rusland bestuurde, van 1613 tot 1917. Deze Russische keizerlijke familie kwam op een beduidend minder fijne manier aan haar eind, zoals te zien is in de mini-documentaire die wij maakten over de tentoonstelling 1917. Romanovs & Revolutie. Het einde van een monarchie in de Hermitage Amsterdam. Maar waarom wil Weiner juist een serie maken over de ‘afstammelingen’ van de Tsaar en niet over het interessante einde van de Russische monarchie? Er blijkt nogal een hardnekkige mythe verscholen te zitten achter de executie van de Tsaar en zijn familie.
Het tsarengezin werd in juli 1918 geëxecuteerd door de bolsjewieken. Er vonden twee executiesalvo’s plaats, naast messteken met bajonetten omdat het gezin niet meteen dood was. De lijken van de familie werden verplaatst en er werd geprobeerd om de lijken te verbranden, maar uiteindelijk werden ze toch begraven. Onderzoek naar wat er precies gebeurd was bleef lang moeilijk vanwege tegenwerking vanuit de KGB, hoewel er wel stiekem onderzoek gedaan werd en er lichamen opgegraven en herbegraven werden. In 1991 – na de val van de Sovjet-Unie – werd het tsarengraf met toestemming van president Boris Jeltsin officieel geopend. Verschillende onderzoeken vonden plaats, naast DNA onderzoek dat voor 99% uitsluitsel bood: het ging inderdaad om de tsarenfamilie. Het DNA werd bijvoorbeeld vergeleken met dat van de Britse prins Philip Mountbatten, een achterneef van de tsarina. Prinses Juliana heeft overigens via Anna Paulowna, de vrouw van Koning Willem II, ook familiebanden met de Romanovs. Er werden echter maar negen lichamen opgegraven, terwijl het gezelschap inclusief kamermeisje, bediende en lijfarts uit elf personen ontstond: de overblijfselen van Anastasia en Aleksej ontbraken. De lichamen zijn nooit gevonden, maar alle specialisten het er echter over eens: niemand kon de executie overleefd hebben. Maar zo werd een al bestaande mythe alleen maar versterkt: was het mogelijk dat iemand het overleefd kon hebben?
Er zijn namelijk meerdere mensen geweest die zich sinds de jaren ’20 uitgaven voor Maria, Anastasia of Aleksej. De meest beroemde vrouw die de wereld liet geloven dat ze Anastasia was was Anna Anderson, die haar rol wel zestig jaar vol hield. Na een zelfmoordpoging in 1920 kwam zij terecht in een psychiatrische inrichting met gedeeltelijk geheugenverlies. In de inrichting ontstonden geruchten dat de in littekens bedekte vrouw in werkelijkheid grootvorstin Anastasia was. Anderson speelde haar rol mee, maar DNA onderzoek in 1994 wees uit dat ze geen afstammeling van de Romanovs kon zijn. Haar nog niet ontkrachte verhaal werd in 1956 verfilmd in Anastasia met Ingrid Bergman in de hoofdrol, die hiervoor de Oscar voor beste actrice verzilverde. In 1997 verscheen er zelfs een animatiefilm over Anastasia.
De mini-serie The Romanoffs zal gaan over mensen die geloven dat ze afstammen van dit beroemde gezin. Weiner hoopt dat de mini-serie in 2018 uitgebracht zal worden door Amazon. Het is nog niet bekend welke acteurs de rollen zullen gaan vervullen.
Meer weten over de Romanovs? De zender ZDF maakte een mooie Duitse documentaire over het gezin en het Nederlandse radioprogramma OVT zond een tweedelige serie (1 +2) uit op NPO Radio 1.
Foto van het laatste Romanov gezin rond 1914. Zittend van links naar rechts: Marie, tsarina Alexandra, tsaar Nicholas II en Anastasia. Helemaal vooraan zit Aleksej en stand zien we van links naar rechts Olga en Tatiana. (Foto: Flickr Commons project, 2010)
