Op dit moment is de tentoonstelling Robert Mapplethorpe, een perfectionist te zien in de Kunsthal Rotterdam. Maar wie was Robert Mappelthorpe eigenlijk? Wat maakt dat hij tot op de dag van vandaag gezien wordt als een van de meest beroemde, invloedrijke en toonaangevende fotografen?
De in 1946 geboren Amerikaanse fotograaf Robert Mapplethorpe heeft in zijn korte leven – hij werd 42 jaar – een indrukwekkend oeuvre opgebouwd van ruim twintigduizend foto’s. Mapplethorpe was vooral bekend van zijn portretten (vaak van andere beroemdheden zoals Patti Smith, Andy Warhol en Grace Jones), bloemenfoto’s van voornamelijk lelies en orchideeën en zijn homo-erotische foto’s.
Het is met name de laatste categorie waar de meeste mensen aan denken wanneer zij de naam ‘Mapplethorpe’ horen: de treffende zwart-wit foto’s met controversiële onderwerpen. De foto’s die mensen een beeld bood in de underground BDSM gay-scene in jaren 70 New York of in Mapplethorpe’s loft waar zijn persoonlijke avontuurtjes plaatsvonden.
Robert Mapplethorpe – Joe, NYC (1978)
Zwart-wit foto’s vs. kleurenfoto’s
Praktisch heel Mapplethorpe’s oeuvre is in zwart-wit geschoten – op een paar bloemen foto’s na. Dit is met name interessant gezien de status van zwart-wit foto’s en het feit dat Mapplethorpe ook zijn controversiële en riskante onderwerpen uitsluitend in zwart-wit maakte. Destijds stonden kleurenfoto’s namelijk bekend als “goedkoop” en werden deze vanuit de kunstwereld meer gezien als iets voor de reclamewereld. Zwart-wit foto’s konden echter wel als kunst beschouwd worden – ook al stond fotografie als kunstvorm nog in de kinderschoenen. Door zijn seksueel getinte foto’s ook uitsluitend in zwart-wit te schieten, verhefte hij zijn controversiële beelden dus tot kunst. En dat in een tijd waar homoseksualiteit nog niet algemeen geaccepteerd werd.
Maatschappelijke relevantie
Na Mapplethorpe’s dood veroorzaakten zijn foto’s een hoop tumult. De aidsepidemie wakkerde de homohaat stevig aan. Mapplethorpe’s werk werd ingezet bij de zogenaamde Culture Wars; de strijd tussen conservatieve, weinig tolerante krachten en de meer liberale elite die artistieke en democratische vrijheden hoog in het vaandel hadden. Kunstcriticus Edo Dijksterhuis stelt in Museumtijdschrift dat met het oog op de recente Amerikaanse verkiezing de kloof tussen links en rechts weer terug is. Gezien de maatschappelijke ontwikkelingen is het werk van Mapplethorpe dus relevanter dan ooit.
